Dat zelfzorg niet alleen de zorg is van werknemers, staat als een paal boven water. Ook werkgevers spelen een belangrijke rol in het welzijn van hun zorgprofessionals. In het Interreg ‘Samen aan Z project’ slaan 6 Vlaamse en 4 Nederlandse partners de handen in elkaar om meer werkbaar werk te creëren voor zorgverleners. Dat doen ze door het testen en valideren van een aantal trajecten, die zich onder andere richten op leidinggevenden en starters. “Er is een integrale aanpak nodig, waarbij we focussen op die verschillende doelgroepen, zodat ze samen kunnen leren van en met elkaar”, vertellen onderzoekers Kathleen Van Royen en Kristof Faes van Karel De Grote Hogeschool.
Over uitval bij zorgprofessionals in het algemeen zijn weinig recente cijfers te vinden, weten de onderzoekers. Een recente studie van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg zegt evenwel dat een op de vijf verpleegkundigen op intensieve zorgen een grote kans loopt op burn-out. “Wat we in ieder geval weten is dat een groot aantal verpleegkundigen de intentie heeft om de job te verlaten”, stelt Kristof. En dat percentage willen ze met het project ‘Samen aan Z’ naar beneden halen.
“Binnen het onderzoekscentrum Zorg in Connectie van de Karel de Grote Hogeschool hebben we een pilootonderzoek gedaan naar het huidige welzijnsbeleid bij zorgorganisaties, voornamelijk ziekenhuizen. Daaruit blijkt vooral dat het management de welzijnsscore vaak hoger inschat dan ze is. Dat komt omdat het welzijnsbeleid niet up-to-date is”, zegt Kristof. “Vaak doet men een aantal interventies, maar weet men niet wat de resultaten daarvan zijn, waardoor er ook niet bijgestuurd kan worden. Bovendien maakt men geen specifieke budgetten vrij. Daaraan zie je dat het welzijnsbeleid, specifiek voor verpleegkundigen, nog bijsturing nodig heeft.”
Een pleidooi voor data en een dashboard
Het onderzoeksteam pleit voor een methodologische aanpak, gebaseerd op cijfers en peilingen bij de medewerkers. Om die gegevens te verkrijgen en te structureren, werkt het team van Samen aan Z aan een dashboard, waarvoor regelmatig bij werknemers gepolst wordt wat er speelt. Door dat dashboard consequent in te zetten, kunnen zorg- en welzijnsinstellingen sneller en correcter inspelen op wat er leeft op de werkvloer. Waarbij het niet alleen draait om risicofactoren, voegt Kathleen toe. “Focus niet alleen op mensen bij wie je een rood lampje ziet, maar op iedereen.”
“Het is niet dat we er zo voor willen zorgen dat mensen veertig jaar lang bij dezelfde organisatie werken, maar wel dat iemand die kiest voor een zorgberoep, dat ook veertig jaar lang kan volhouden”, aldus Kristof. “Daarvoor moeten zorgmedewerkers zich ondersteund voelen. Want wie ondersteund wordt, is bevlogen en betrokken en vindt de job ook fijner. En dat leidt er dan weer toe dat het finale product waar welzijnsorganisaties voor staan, het welzijn van of de zorg voor patiënten, verbetert.”
Zelfzorg voor starters …
Nog een belangrijk aspect van Samen aan Z is het traject voor starters waar zij leren hun loopbaan veerkrachtig te starten. “Starters vormen een fragiele groep omdat zij nog moeten groeien binnen de organisatie en hun identiteit als werknemer nog moeten creëren.” In het project worden de starters opgevangen in een peer-to-peer-groep, waar ze in een veilige omgeving leren aangeven wat goed en wat minder goed gaat. Maar er worden ook facilitatoren opgeleid. Dat zijn meer ervaren werknemers die de begeleiding van de starters binnen de organisatie op zich nemen.
… En ontwikkeling voor leidinggevenden en teamleden
Maar veerkracht verhogen is een gedeelde verantwoordelijkheid, en dus worden ook leidinggevenden en andere teamleden getraind om elkaar beter te kunnen ondersteunen. “Leidinggevenden hebben natuurlijk puur organisatorische competenties nodig, maar daarnaast leren we hen ook aandacht hebben voor risicosignalen”, legt Kristof uit. “We willen hen helpen ondersteunend te zijn naar hun collega’s toe, zodat het voor hen ook makkelijker wordt om zaken waar zij tegenaan lopen, aan te kaarten.”
LEES MEER OP INFUUS.BE
