“Mijn job? Leven brengen in het huis. Rock-‘n-roll! Vaak is dat met muziek,
met liedjes van vroeger. Ik zing ze allemaal uit volle borst. Vergis je niet, ik heb de mooiste liedjes herontdekt! Ik word oprecht gelukkig als ik een meerwaarde kan zijn voor bewoners.
Als ik ze oprecht zie of voel genieten tijdens een activiteit is mijn dag goed.”
Mathieu Engels (36), zanger acteur en cabaretier vormt al meer dan tien jaar samen met zijn broer het zangduo Mathieu & Guillaume. De coronacrisis gooide echter aardig wat roet in het eten. Een flinke tegenvaller, maar Mathieu bleef niet bij de pakken zitten en ging aan de slag als animator in Residentie Beukenhof.
We schrijven begin maart 2020. Eensklaps viel al het werk van Mathieu weg. De vele optredens met zijn broer Guillaume. De succesvolle theatertournee door Vlaanderen ‘Sportman’ met Ruben Van Gucht. De populaire radioshow ‘De Weekwatchers’ op Radio2. De workshops en kindervoorstellingen… “Ik raakte in paniek, zat diep en was gefrustreerd”, bekent Mathieu. “Nog nooit voelde ik me zo moedeloos. Van de gewonnen tijd genieten, was er ook niet bij. Ik had gewoon nul inspiratie!”
La vie d’artiste
Een existentiële crisis wenkte. Maar stilzitten is ‘alle geluk’ ook niets voor Mathieu. “Na wat tuinklusjes her en der zag mijn vriendin een vacature passeren: ‘Animator gezocht in het Beukenhof in Kalmthout’. Tijdelijk, dacht ik. Een paar maanden vreugde strooien… Waarom niet?” Mathieu ging ervoor. “Ondertussen zijn we een jaar verder en zit ik in twee kwetsbare sectoren”, grapt Mathieu. “Het was wel wennen, zo voor de eerste keer een echte job, na tien jaar la vie d’ artiste. Al doet dat beetje structuur mij meer goed dan ik wil toegeven.”
De artiest uithangen, doet Mathieu nu dus ook in het Beukenhof. In Kalmthout, temidden de natuur en het groen. Het statige woonzorgcentrum ligt verscholen onder de grote beuken en straalt een en al rust uit. Binnen is het vooral gezellig en soms een en al feest. Samen koken, een zang- en dansnamiddag, een optreden, caféspelen, proeverijen… Mathieu is er een beetje de ‘chouchou van de bewoners’, zoals hij het zelf noemt. “Maar ik ben ook een enorme chaoot! Zo maak ik het mijn collega’s soms ook moeilijk. Dat besef ik maar al te goed.”
Tussen de soep en de patatten
“Animatie in het Beukenhof is echt teamwork”, benadrukt Mathieu. “Samen met Judith, Anneke Greet en Rebecca proberen we van elke simpele activiteit een feest te maken. Dat is de kunst! We hebben allemaal onze sterktes.” Koken was niet bepaald een sterkte van Mathieu, maar een 36-jarige is zeker niet te oud om te leren. “Ik moest wel. We hebben hier namelijk geregeld smulnamiddagen. Appelflappen, cake en taarten bakken. Ik kan het dankzij hen nu allemaal!”
Zelfs ‘gewoon’ soep maken met een afdeling is best een organisatie. “Ik heb als scoutsleider ook al wel dingen in elkaar gestoken, maar dit is andere koek. Maar nu kook ik zelf de beste soep! Soep van de bomma. Ik vergeet nooit meer chapeluur en kruiden in het gehakt te doen voor de balletjes, dankzij Agnes zaliger. Maar blijkbaar sla ik de plank wel eens mis. Zo zei een bewoner na het bakken van spek met eieren op een vroege ochtend heel droog: ‘U bent een betere zanger dan een kok.’ Zo, dat wisten we ook weer…”
Elke dag een verschil
“Als ik elke dag voor minstens één iemand een verschil maken, dan is mijn dag geslaagd”, zegt Mathieu. “Een lach of een traan. Of gewoon een warm gesprek. Ik neem graag mijn tijd voor de mensen die het op dat moment echt nodig hebben. Ik word oprecht gelukkig als ik een meerwaarde kan betekenen voor die mensen. Dat kan een klein gebaar of een attentie zijn. Als ik ze oprecht zie of voel genieten tijdens een activiteit is mijn dag goed. En als ik dan ook nog eens een complimentje krijg van een bewoner, dan smelt ik!”
Onlangs schreef en zong Mathieu een lied voor iemand die 100 jaar werd. “Ik heb al veel jarigen bezongen, maar een lied maken voor een eeuweling was wel heel speciaal. Ik was ontroerd na het bestuderen van zijn levenspad. Hij, vond vooral de taart lekker (Lacht). In elke kamer van bewoners hangt hun lange leven in kaders aan de muur. Ik luister oprecht naar hun vele verhalen. Ik zou inmiddels een toneelstuk kunnen maken met alle toffe anekdotes die ik al te horen kreeg. Misschien doe ik dat nog. Ooit.”
Iedereen leeft mee
Een van de bewoonsters is een vestje aan het breien voor Mathieu’s dochter. Hij is in maart dit jaar namelijk vader geworden. “Een vestje gemaakt van wol uit Holland. De bewoonster spijbelde al meerdere activiteiten om het toch maar af te krijgen. Dat is toch prachtig?! Hoe het hele huis meeleeft met mijn verse vaderschap is aandoenlijk. Ik loop te stoefen met m’n dochter tot groot jolijt van iedereen.”
Een ongelofelijk kwieke bewoner liet Mathieu op zijn beurt een foto zien van zijn jongste dochter destijds. “Zwart-wit. Klein meisje op zijn schouders. Vergeeld. Hij zei: ‘Mooi hè?’ Zijn dochter werd 70. De man, is 96… Ik denk nog vaak aan dat moment als ik mijn dochtertje in mijn armen hou.” En zo hebben meerdere bewoners Mathieu’s hart gestolen. “Ik heb er zelfs vrienden gemaakt! Maar bij cognitief benadeelde mensen bekend blijven en een positieve reactie losmaken, geeft me nog de grootste voldoening. Of gewoon eens goed de boel op stelten zetten, daar genieten ze ook van!”
De boel op stelten
En de boel op stelten zetten, dat doet een artiest en cabaretier als Mathieu uiteraard graag. “In coronatijden spelen we traditionele spelletjes, zoals bingo (heel grappig, want je moet behoorlijk roepen) en van sjoelen maak ik de Olympische Spelen. Dan horen ze ons tot beneden roepen! Ik stelde nog een ‘rollatour de France’ voor door het gebouw, maar omwille van veiligheidsredenen is dat toch niet doorgegaan. Stel je voor!”
Ze gaan ook fietsen in aangepaste go-carts, kaarten, doen themadagen, quizzen, knutselen… “En als het weer binnenkort wat meezit, beginnen we onze minimoestuin op de binnenplaats. Mijn hondje komt trouwens ook vaak mee en is erg geliefd!” Dat Mathieu het naar zijn zin heeft in het Beukenhof is duidelijk. “Elk huis heeft zijn ritme en vergelijken kan ik niet, maar toch durf ik zeggen: Beukenhof is goed bezig. Van de poets tot de kiné… Chapeau!”
Leven voor de muziek
Podiumkunsten en muziek zijn inmiddels een vast gegeven in het Beukenhof. “Met Valentijn brachten we met de collega’s een originele vertolking van Romeo en Julia. Een bijzondere variatie op het algemeen thema, zeg maar.” Verder nodig Mathieu, tot groot jolijt van de bewoners, regelmatig bevriende artiesten uit. “Van dansers tot harpistes, een jonge accordeonist, een operazangeres, een muziektherapeute…”
Vooral de sessie muziektherapie voor personen met dementie was prachtig. “Vaak lijken mensen met dementie eerst niet te reageren, maar dan komen het lijf en de emoties weer wat los. Zo hartverwarmend.” Andere dagen ondersteunt Mathieu collega’s van de zorg op chaotische momenten. “En geloof me, die waren er! Dan maak ik er bijvoorbeeld mijn werk van om de plateaus zo sierlijk mogelijk op te maken en bewoners te bedienen alsof ze in een sterrenzaak zitten.”
In goede en in slechte tijden
Kwade dagen zijn er ook. “Het testen op mogelijke besmetting bijvoorbeeld; een hoogbejaarde porseleinen dame met dementie moeten dwingen om een stokje in haar neus te steken, is echt geen pretje. En de isolatie weegt ook zwaar. Ik ga ’s avonds naar huis. Maar zij blijven daar. En dat nu al een jaar. Als ik de moraal zie zakken, geef ik alles wat ik heb. Soms kom ik dan helemaal leeg thuis. Een wandeling in de natuur met mijn gezin of een dag in mijn moestuin en mijn batterijen zijn weer opgeladen. Dat kunnen zij niet. En dat kruipt onder mijn huid.”
Mathieu doet deze job nu ‘noodgedwongen’ een jaar. “De manier hoe wij omgaan met de vrijheid van onze oudsten is niet meer van deze tijd. Een grote structurele verandering zal voor een volgende generatie zijn, vrees ik. Maar op mijn manier draag ik nu mijn steentje bij. Ik leer hier heel veel. Vooral over mezelf. Tegelijkertijd besef ik dat veel collega’s dit al jaren professioneel doen. Mijn bewondering voor hen is groot. Aan alle animatoren out there: jullie doen fantastisch werk!”
Festivalkoorts
Als Mathieu iets kan blijven betekenen voor het Beukenhof, wil hij zeker de combinatie proberen. Of op zijn minst betrokken blijven. “We hebben samen stormen doorstaan, dat schept een band. De bewoners en collega’s zitten in mijn hart, en ik ben dankbaar dat ik in deze donkere periode toch nog wat kon stralen. Ik voelde mij weer een beetje essentieel. Ik ben ook benieuwd naar de sfeer hier zonder corona. Want die heb ik hier nog niet mogen proeven.”
Maar toegegeven, Mathieu hoopt ook snel weer op een echt podium te staan. “Mijn hart bloedt en mijn stem kriebelt. Gelukkig komt de inspiratie stilaan terug. Begin juni brengen we een nieuwe singel uit met Mathieu & Guillaume. Het wordt een moderne Franse chanson: Soleil, een hoopvol Icarusverhaal met een happy end. En op 1 juli speelt Mathieu zijn eerste festival van de zomer in het Beukenhof. “Mijn broer en ik zullen de hoofdact zijn op een feest in de tuin voor de bewoners (en als alles coronagewijs goed gaat ook hun families!). Ik kreeg net ook de bevestiging dat mijn vriend en superster Roel Van Bambost (van kleinkunstduo Miek en Roel) komt spelen. Kortom: het wordt een onvergetelijke dag!”
