Met Wheel of Care biedt Flora Billiouw (34) thuiszorg aan de meest kwetsbare van de samenleving. Dat doet ze, samen met een team sociaal bewogen zorgprofessionals, uitsluitend per fiets. Het werk geeft voldoening en verschaft een intieme blik in wat er zich achter Brusselse gevels afspeelt.
“Ik deed eerst ervaring op als verpleegster tijdens missies in Afrika en Zuid-Amerika”, vertelt Flora Billiouw. “Zo ontdekte ik dat werken met mensen met diverse achtergronden me een enorme drive geeft.” Een lief pinde de avontuurlijke verpleegster/vroedvrouw uiteindelijk toch vast aan haar geboortestad, Brussel, waarna ze als hoofdverpleegkundige aan de slag ging in de WTC-torens. Daar verleende het Rode Kruis zorg aan vluchtelingen. “Het was alsof er een lichtje in mijn hoofd ging branden: ook in de stad waar ik ben opgegroeid, die ik als mijn broekzak ken, kunnen mensen – misschien zelfs meer dan in het buitenland – hulp gebruiken.” Ze werkte ook in het ziekenhuis, maar het hoge tempo daar lag haar niet. “Ik zie liever de mens achter de patiënt”, legt ze uit. Na negen maanden broeden werd Wheel of Care geboren met een duidelijk doel: holistische, ecologische zorg bieden aan alle inwoners van Brussel, met bijzonder oog voor de meest kwetsbare.
Het Wheel of Care-team bestaat uit vroedvrouwen en verpleegkundigen. De vroedvrouwen bieden pre- en postnatale zorg aan tot een jaar na de bevalling. Verpleegkundigen verzorgen de klassieke thuiszorg. “Sinds kort is er ook een klein groepje van andere zorgprofessionals die zich bij ons aansluiten, zoals een psycholoog, kinesist en acupuncturist”, klinkt het. “We zijn een klein ziekenhuis op wielen aan het worden. Dat is een visie die ik initieel niet voor ogen had voor de organisatie, maar wel erg mooi vindt.”
Duurzaam en respectvol
Op wielen, dat mag je sportief opvatten, want zorgverleners van Wheel of Care trotseren de Brusselse wegen uitsluitend met de fiets – al lijken het eerder omgebouwde mini-ambulances op twee wielen. Volgens Flora is dat absoluut een voordeel, zo vermijden ze files en moeten ze niet hopeloos zoeken naar een parkeerplaats. Dat is tijd die vrijkomt voor de patiënt. “We nemen bewust onze tijd en doen ons best om niet alleen de patiënt maar ook de omgeving, zoals de familie en de huisarts, erin te betrekken.” Snel verzorgen en hup naar de volgende patiënt, is niet de stijl van Wheel of Care. “We merken dat onze trage manier van werken voor veel patiënten een verademing is.”
Niet alleen patiëntgerichtheid, ook duurzaamheid staat centraal bij de Brusselse thuishulporganisatie. “Duurzaamheid zit vaak in kleine dingen, zoals kompressen kopen die niet per één maar per vijf verpakt zijn. Bij elke aankoop maak ik de bewuste afweging wat het meest duurzaam is.” De keuze om te fietsen past bovendien perfect binnen het ruimere zorgconcept. “Wij trotseren het heftige verkeer en alle weersomstandigheden, 365 dagen per jaar, met de fiets, dat gaat heel wat Brusseleirs hun petje te boven”, lacht Flora, “maar we promoten die gezonde mobiliteit, sensibiliseren en inspireren. We hebben al redelijk wat patiënten kunnen overtuigen ook op hun fiets te springen. Daar ben ik trots op.”
Toch brengt de grootstedelijke context ook uitdagingen met zich mee. De fietsinfrastructuur laat bijvoorbeeld weleens te wensen over. “Een ander probleem zijn de vele fietsendiefstallen”, zucht Flora. “De verzekering betaalt enkel de ‘naakte fiets’ terug, dat wil zeggen zonder al het materiaal errond en erin. Dat is erg kostelijk voor ons. Ook is er veel agressiviteit in het verkeer.”
130 nationaliteiten
Een andere uitdaging voor Wheel of Care: de organisatie heeft een patiëntenbestand dat bestaat uit meer dan 130 verschillende nationaliteiten. “Iedere zorgverlener in ons team is minstens drietalig. De meesten spreken zelfs nog een vierde of vijfde taal.” Het gebeurt weleens dat de patiënt geen van deze talen spreekt. “We proberen dan een buurvrouw, zoon, neef of tante te betrekken die kan helpen communiceren. Ja, taal is soms echt een barrière”, geeft Flora toe.
Door tijd te maken en mensen aan te spreken in een taal die ze kennen, hoopt de organisatie zo respectvol mogelijk te werken. “Dat klinkt als een evidentie, maar patiënten vertellen ons soms verhalen over eerdere zorg die eigenlijk niet oké verliep. Mensen in hun waarde behouden, is niet altijd vanzelfsprekend, weet ik nu.” Flora groeide op in de Marollen. Voor haar is diversiteit niet meer dan normaal. “We hebben vrouwelijke patiëntes die niet gewassen willen worden door een mannelijke zorgverlener, en vice versa. Daar houden we uiteraard rekening mee.”
Koffie met amandelmelk
Het trage, duurzame zorgmodel met ruimte voor persoonlijk contact, heeft onverwachte gevolgen: “We hebben, ondanks onszelf, een hip imago gekregen. Bijgevolg hebben we ook een heel hippe patiëntenpopulatie.” Heel wat Brusselaars zijn fan van het Wheel of Care-concept. “Hierdoor komen we op plaatsen die dag en nacht van elkaar verschillen. Het ene moment loop ik op zachte pantoffels in een penthouse in het Europese kwartier en krijg ik een koffie met amandelmelk, het volgende moment verzorg ik patiënten van Het Klein Kasteeltje (het oudste en grootse opvangcentrum van Brussel, nvdr.), waar Wheel of Care ieder weekend te vinden is.”
Bij nader inzien is die afwisseling welkom, vindt Flora. “Ik had onderschat hoe zwaar het zou zijn om telkens de meest kwetsbare mensen te verzorgen. We komen vaak in schrijnende situaties, en tegen beter weten in neem je dat toch mee naar huis.” Al blijft het wel de grote diversiteit en afwisseling die het werk eindeloos boeiend maakt. “Onze patiënten zijn niet alleen divers wat betreft taal en inkomen”, vult Flora aan “het swingt echt alle kanten op. We verzorgen transgenders, kunstenaars, vluchtelingen, Europese commissarissen, rasechte Brusselaars…”
LEES MEER OP INFUUS.BE
