Zorgbuddy’s zijn onmisbaar tijdens deze coronacrisis

zorgbuddy's Pascam & Jacky
“We aarzelden geen moment om aan de slag te gaan” 

Pascal Debroe (50) en Jacky Vrancken (62) zijn aan de slag als zorgbuddy in AZ Damiaan in Oostende. Allebei werken ze op de Covid-afdeling. Hun engagement begon tijdens de lockdown toen de nood aan vrijwilligers heel groot was. Nu is het iets rustiger, maar hun hulp blijft heel belangrijk.  

Jullie zijn als vrijwilligers aan de slag als zorgbuddy. Hebben jullie daarnaast nog een job?  

Jacky Vrancken: “Ik werkte bij de gasafdeling van Fluxys, maar ben met pensioen. In het verenigingsleven ben ik heel actief, ik speel bijvoorbeeld in de concertband Werkerswelzijn Brugge. Tijdens de lockdown viel alles weg, ik zat dus noodgedwongen thuis. Toen ik de oproep van AZ Damiaan zag, twijfelde ik geen moment. Ik meldde me onmiddellijk aan.” 

Pascal Debroe: “Ik run een café, Sportwereld in Middelkerke. Door de lockdown moest ik sluiten. Toen ik hoorde hoe het ziekenhuis overrompeld werd met patiënten, ging ik onmiddellijk in op hun vraag naar vrijwilligers. Sowieso is stilzitten niets voor mij.” 

Hoe was de beginperiode, pal in de lockdown?  

Pascal: “De werkdruk voor de medewerkers van het ziekenhuis was enorm. Tijdens de lockdown werkte ik soms zeven dagen op rij in het ziekenhuis. In principe hadden we shiften van vier uur, maar we bleven tot het werk gedaan was. Soms waren dat dubbele shiften. Voor mij was het vanzelfsprekend om dat te doen. Nu is mijn zaak terug open en kan ik alleen nog op vrijdagochtend naar het ziekenhuis komen voor de ochtendshift op de covid-afdeling. Ik blijf het graag doen.” 

SNEL AAN DE SLAG 

Hoe werden jullie voorbereid op het werk als zorgbuddy?  

Jacky: “We gingen van start tijdens een ontzettend drukke periode voor de ziekenhuizen. Er was een gesprek en daarna volgde er een korte opleiding van een halve dag. Veel aandacht ging naar jezelf ontsmetten en veiligheid.” 

Pascal: “Het ging allemaal heel snel, er was geen tijd te verliezen. Focussen is dan heel belangrijk, zo leer je heel veel. Dat is nodig, want je draagt immers zorg voor patiënten die ernstig ziek zijn. Ik ben nu vertrouwd met het medisch materiaal en kan dat vlot aan verpleegkundigen aanreiken.” 

Wat zijn jullie taken?  

Jacky en Pascal: “Het pakket is heel uitgebreid. We begeleiden patiënten die naar een andere afdeling moeten verhuizen en zorgen ervoor dat dit Covid-safe gebeurt. We ondersteunen verpleegkundigen, maar voeren uiteraard zelf geen medische handelingen uit. We helpen ook mee op logistiek vlak, bijvoorbeeld door het bezorgen van maaltijden of door patiënten te helpen bij het eten. Zo steken we zorgkundigen een handje toe, want zij zijn vaak overbelast. Het komt er op aan om je nuttig te maken waar je ook kan. Voor medische informatie verwijzen we door naar artsen en verpleegkundigen.” 

Pascal: “Door ervaring ken ik de gang van zaken. In november was er de druk van de deltavariant. Nu is er omikron en ik kon de Covid-afdeling opstarten. Daardoor kon ik mijn café niet zelf openen, daarvoor deed ik een beroep op een medewerkster, Saddy, maar dat was oké.” 

Jullie hebben een actief sociaal leven, komen jullie in het ziekenhuis soms bekenden tegen?  

Jacky en Pascal: “Dat gebeurt. Dan is het een meerwaarde dat je hen kent. Je mag niet vergeten dat een Covid-kamer eigenlijk een isoleercel is. Patiënten mogen hun kamer niet verlaten. Bezoek kan als het om een terminale kankerpatiënt gaat, maar het blijft gevaarlijk. Ik hoorde dat er achteraf soms toch besmettingen opdoken. Vraag is waar de grens ligt. Je kan het patiënten niet ontzeggen om afscheid te nemen.” 

ALERT ZIJN

Voelen jullie angst om zelf besmet te geraken? 

Jacky: “Als je daarvoor bang bent, moet je er niet aan beginnen. De vraag komt wel eens vanuit onze omgeving en dat begrijpen we ook. We hebben immers een privéleven en willen geen virus overdragen. Mijn echtgenote steunt me op en top, ze weet dat ik het werk als zorgbuddy heel graag doe. In november testte ik positief, maar ik voelde niets. Ik ging in quarantaine. Zonder die test had ik wellicht nietsvermoedend anderen besmet.” 

Pascal: “In het ziekenhuis gelden strikte veiligheidsmaatregelen, maar het risico is nooit helemaal weg. Dat is trouwens nergens zo. Je moet heel alert zijn en alle regels goed opvolgen, zoals voortdurend je handen ontsmetten. Nu het café weer open is, doe ik elke dag een zelftest. Klanten kunnen zonder dat ze het weten besmet zijn en geen symptomen voelen. Hier in het ziekenhuis worden we elke week getest. Ik ben ervan overtuigd dat het dragen van een mondmasker en het ontsmetten van je handen echt wel heel belangrijk is. Er zijn mensen die dat als pestgedrag van de overheid beschouwen, maar dat is complete nonsens.”    

Waaruit halen jullie voldoening?  

Jacky: “Er is heel veel appreciatie van het verplegend personeel en de patiënten. Het is niet zo dat ze honderden keren dankjewel zeggen, dat hoeft ook niet. Soms volstaat een wederzijdse blik.” 

Pascal: “Ik loop niet te koop met mijn werk als zorgbuddy, maar het gebeurt dat patiënten die genazen, me achteraf ondanks het mondmasker toch herkennen. Dan krijg ik wel eens pralines. Dat is leuk, maar alle dank moet eigenlijk naar de verpleegkundigen uitgaan. Per shift is er een vergoeding van 15 euro, maar dat hoeft helemaal niet. Ik ga niet na of er iets op mijn rekening staat.” 

Wat zijn moeilijke momenten? 

Jacky: “We maken sterfgevallen mee. Soms gaan we bij een patiënt langs die even later van de dokter te horen krijgt dat er geen hoop meer is. Heel belangrijk is dat we als zorgbuddy’s steeds feedback krijgen van bijvoorbeeld de hoofdverpleging over hoe we met situaties omgaan. We staan er niet alleen voor, we kunnen praten over onze ervaringen en dat is heel zinvol.” 

Pascal: “Als je op een covid-afdeling werkt, moet je beseffen dat je de knop niet kan omdraaien als je naar huis gaat. Je kan die hoogstens wat zachter zetten. Het komt er op aan om het wat te relativeren. Als je dat niet kan, dan word je maar beter geen zorgbuddy. Er is nu eenmaal het verloop van de pandemie. Het is heel erg dat veel mensen sterven, maar je moet het voor een stukje kunnen loslaten.” 

HET PAK

Jullie gebruiken de uitdrukking ‘in en uit het pak gaan’. Wat is dat precies? 

Jacky en Pascal: “Als wij een ochtendshift draaien, zijn er verpleegkundigen die al vroeger ‘in het pak’ zitten. Rond negen uur lassen ze soms een break in, ‘uit het pak’. Ze zitten amper neer en dan is er het belletje van een patiënt die hulp nodig heeft. Dus ze springen weer ‘in het pak’ en gaan met een brede glimlach bij de patiënt langs, ondanks alle stress. Als zorgbuddy’s kunnen we het af en toe overnemen en zelf ook een pak aantrekken. De hulpvraag gaat soms om banale zaken, zoals een telefoon die een patiënt niet meer kan vinden, of de nood aan een toiletbezoek. Je moet beseffen dat deze patiënten er helemaal alleen voor staan. Daar komt ook bij dat op een Covid-afdeling verpleegkundigen van verschillende diensten werken.  Soms valt iemand uit wegens ziekte of verlof, dan komt er vervanging voor wie het allemaal nieuw is. Als buddy kan je hen dan wegwijs maken. Het is heel zwaar voor de hoofdverpleegkundigen om alles te bolwerken.” 

Mochten jullie opnieuw een loopbaan kunnen kiezen, wordt het dan de zorgsector? 

Jacky: “Ik kijk alvast helemaal anders naar de Covid-cijfers die via de media verspreid worden. Ik weet wat er achter de schermen gebeurt. Mijn loopbaan was eerder technisch van aard, maar een job in de zorgsector zou me zeer genegen zijn. Dat meen ik oprecht.”  

Pascal: “Mocht mijn café er niet zijn, dan zou ik graag in de zorgsector werken.”  

Welke capaciteiten heeft een zorgbuddy nodig?  

Jacky en Pascal: “Inlevingsvermogen en geduld. Je moet ook kunnen omgaan met vuil werk, zoals ontlasting opruimen, net zoals verpleegkundigen dat moeten doen. Dat wordt soms wel eens vergeten, maar je moet daar tegen kunnen. We hebben dan ook alle waardering voor iedereen, zeker ook voor de poetsmedewerkers van het ziekenhuis. Die werken keihard en zijn onmisbaar.” 

zorgbuddy's pascal en jacky
Zorgbuddy’s Pascal Debroe & Jacky Vrancken

Foto’s: © Dominique Jauquet – AZ Damiaan 

LEES OOK OP INFUUS:

Share on facebook
Share on twitter
Share on linkedin

REACTIES

Trending

Infuus nieuwsbrief

Straffe verhalen van, door en voor zorgprofessionals – maandelijks in jouw mailbox afgeleverd.