Een studie[1] die gecoördineerd wordt door het UZ Gent, toont aan dat het geneesmiddel Leukine een belangrijke rol speelt bij de genezing van gehospitaliseerde COVID-19 patiënten. Leukine bevordert de zuurstofopname vanuit de longen naar het bloed en stimuleert het afweersysteem.
Stofzuigercellen herstellen
Longarts en studiecoördinator prof. Bart Lambrecht (UZ Gent en VIB-UGent Centrum voor Ontstekingsonderzoek): ‘Tijdens de eerste golf van COVID-19 zagen we bij patiënten met een ernstig ziekteverloop dat de macrofagen uit de longen verdwenen. Deze macrofagen zijn als stofzuigers in onze longen. Ze zuigen binnenkomende virussen op, neutraliseren ze en ruimen nadien alle schade aan de longen op.’
Bij COVID-19 zijn de stofzuigercellen vervangen door verwante cellen die de ontsteking juist aanwakkeren. Prof. Lambrecht: ‘We kwamen al snel op het idee om Leukine® toe te dienen. Het medicijn had al eerder zijn werking aangetoond bij proefdieren met griepinfectie en we wisten uit eigen onderzoek dat de actieve stof in het medicijn (sargramostim) de aanmaak van nieuwe stofzuigermacrofagen en het herstel van het longslijmvlies stimuleert.’
Studieverloop
Dr. Cedric Bosteels (arts-onderzoeker Longziekten UZ Gent en VIB): ‘We gaven het medicijn en de standaardbehandeling 5 dagen lang aan 40 patiënten die met ernstige zuurstofnood werden opgenomen op een gewone cohorteafdeling in het ziekenhuis. We vergeleken hun vooruitgang met die van 40 andere patiënten die enkel de standaardbehandeling (o.a. met zuurstof) kregen’.
Hoopgevende resultaten
Het onderzoek, waaraan 5 Vlaamse ziekenhuizen deelnamen, toont aan dat bij 54 procent van de patiënten in de actieve behandelingsgroep de zuurstofopname vanuit de longen verbeterde. In de controlegroep beperkte de verbetering zich tot 20 procent van de patiënten. Prof. Lambrecht: ‘We zagen in de groep patiënten die Leukine® kreeg ook een sterke toename van het aantal afweercellen die het virus kunnen herkennen en doden. Deze cellen hoop je ook te zien na vaccinatie, maar hier zagen we dus dat het lichaam de cellen zelf opwekte na contact met het virus en Leukine®.’
Verder onderzoek in de Verenigde Staten
PartnerTherapeutics, die het medicijn commercialiseert in de Verenigde Staten en Europa, lanceerde op basis van de Gentse studie ook een groot onderzoek in de VS, onder stimulus van het Department of Defense. De studie is in de VS ook afgelopen, maar het Amerikaanse leger besliste een nieuwe studie op te starten bij 400 patiënten in de thuissituatie. Prof. Lambrecht: ‘Het voordeel van Leukine® is dat het thuis via verneveling met een eenvoudig toestelletje kan worden toegediend. Het veroorzaakt ook nauwelijks bijwerkingen. Ook wij willen graag weten of het werkzaam is bij patiënten in een vroeger stadium van de ziekte. En we hopen dat Leukine® in de toekomst ook gebruikt kan worden bij andere infectieziekten. Een medicijn dat tegelijk het afweersysteem stimuleert en de longschade opruimt, is een unieke combinatie”.
[1] Sargramostim to treat patients with acute hypoxic respiratory failure due to COVID-19 (SARPAC): A structured summary of a study protocol for a randomised controlled trial.
Bosteels C, Maes B, Van Damme K, De Leeuw E, Declercq J, Delporte A, Demeyere B, Vermeersch S, Vuylsteke M, Willaert J, Bollé L, Vanbiervliet Y, Decuypere J, Libeer F, Vandecasteele S, Peene I, Lambrecht B.Trials. 2020 Jun 5;21(1):491. doi: 10.1186/s13063-020-04451-7. Geregistreerd op ClinicalTrials.gov onder het nummer NCT04326920.
