Tien jaar geleden stampte Jan Schraepen Ambulance Wens vzw uit de grond, met als doel om de laatste wens van palliatieve patiënten in vervulling te doen gaan. Wat begon als een organisatie met 0 euro en een gekregen ziekenwagen, is nu een vzw met tachtig vrijwilligers. Samen verwezenlijken ze tot honderd wensen per jaar. Een missie die niet altijd eenvoudig is, maar wel veel voldoening geeft.
Ambulance Wens is opgericht door ambulancier Jan Schraepen. “Ik werkte al 15 jaar als ambulancier op de spoedafdeling en het gebeurde regelmatig dat we zwaar zieke patiënten moesten ophalen die palliatief bleken. Ik ben iemand die vaak gaat praten met de mensen en regelmatig hoorde ik dingen als ‘ik zou nog graag dit of dat doen’, maar er was geen instantie die zich daarmee bezighield. En zo is het idee ontstaan.”
Niet iedereen was meteen enthousiast. “Er waren mensen die zeiden: ‘Jan, dat lukt u nooit, dat gaat niemand doen’. Maar dat moet je mij niet zeggen, want dan lukt het mij zeker.” lacht hij. “En kijk, dit jaar bestaan we tien jaar.”
Begonnen van nul
Tijdens de beginjaren van de stichting was het behelpen. Er was geen geld en er was zelfs geen eigen ziekenwagen. “In Nederland bestond er al een stichting als de onze, en een tijdlang kwamen zij met hun ziekenwagen naar hier als wij een wens hadden.” Op een gegeven moment kreeg Ambulance Wens een ziekenwagen van iemand die stopte met zijn eigen ziekenwagendienst. “Ik heb geluk gehad dat ik de juiste mensen op het juiste moment tegenkwam”, aldus Jan. De gekregen ziekenwagen is inmiddels op pensioen, want dankzij giften kon de stichting uiteindelijk een eigen ambulance kopen. Later kwam daar ook nog een pediatrische ziekenwagen bij.
De organisatie werkt uitsluitend met vrijwilligers. Een vast bestand aan verpleegkundigen en ambulanciers van de dienst 100 staan paraat om waar nodig wensen te gaan vervullen. Daarnaast zijn er nog een handvol medewerkers die zich bezighouden met de logistiek en de boekhouding. “Blijkbaar houdt een vzw zijn personeel gemiddeld drie tot vijf jaar, maar wij doen het al tien jaar met quasi dezelfde groep. Dus dat doen we toch niet slecht,” lacht Jan. “Het is ook niet heel moeilijk om mensen warm te maken voor wat we doen.”
“Je kan het zo gek nog niet bedenken”
De wensen die Ambulance Wens vervult zijn erg uiteenlopend: van laatste bezoekjes aan familieleden, over ontmoetingen met BV’s, tot meevliegen met een vliegtuigje. Er zijn geen beperkingen, behalve dat het moet gaan om palliatief bedlegerige patiënten, en dat wensen enkel in België, of net over de grens, vervuld kunnen worden. Dat is vooral zo omwille van verschillende regelgevingen in verschillende landen.
Met tachtig tot honderd vervulde wensen per jaar heeft Jan al behoorlijk wat meegemaakt. “Je kan het zo gek nog niet bedenken, of we hebben het wel gedaan. We zijn op bezoek geweest bij Duvel Moortgat, maar we zijn bijvoorbeeld ook al helemaal van Limburg naar Kortrijk gereden om een patiënt van het ziekenhuis naar huis, 400 meter verder, tot bij zijn katten te brengen… Een wens is een wens.”
Vaak willen mensen nog een laatste keer naar huis, om praktische redenen of om afscheid te nemen. “Mensen die plots weggetrokken werden uit hun woning, om dan niet meer terug te keren, die willen graag nog even thuis zijn, ook om praktische zaken te regelen met de familie. Maar er zijn bijvoorbeeld ook periodes geweest met heel veel trouwfeesten, waarop de grootmoeder of moeder graag nog aanwezig wilde zijn. We rijden ook verrassend vaak naar de zee. Ik weet niet waarom, misschien vanwege het oneindige?”
Energie
“Er zijn wel een paar bijzondere wensen die mij altijd zullen bijblijven.” vertelt Jan. “Zo zijn we op een dag met een palliatief, mentaal gehandicapt meisje naar een wei in the middle of nowhere gereden, omdat zij haar paard nog eens wou zien. Op het moment dat we haar uit de ambulance haalden, kwam dat paard aangespurt. Even dacht ik dat die het meisje ondersteboven zou lopen, maar hij herkende haar gewoon. Dat was zo mooi om te zien… Dat zijn de dingen waar we energie uithalen.”
Want het is niet altijd eenvoudig. “Het zijn niet de mooiste dingen die je ziet. Mensen die bijna gaan sterven, dat zijn niet altijd de mooiste taferelen. Maar als je dan bekijkt hoe er nog gelachen en gefeest kan worden, en dat er nog eens anekdotes kunnen opgehaald worden bij een glas champagne of een pint: dat is mooi. Mensen genieten nog eens. Als je dat kan betekenen voor iemand, dan ga je met een goed gevoel naar huis.”
“Het is ook heel vaak zo dat patiënten wachten tot hun wens voorbij is, en dan vrij snel daarna overlijden. Omdat het afgerond is, het is goed geweest”, vult Jan aan.
Niet altijd even makkelijk
Maar wensen vervullen is niet altijd vanzelfsprekend. “Soms stuiten we op organisatorische moeilijkheden. Een ziekenwagen met zwaar zieke patiënten, daar moet je ruimte voor hebben. Er is geen enkele firma of organisatie die zegt ‘dat doen we niet’, dus het komt altijd wel in orde, maar het is vaak wel een kwestie van veel gebel, gemail en geregel.”
Ook bekende personen te pakken krijgen voor een bepaalde wens is vaak een uitdaging. “Eens je ze zelf gesproken hebt, is het een fluitje van een cent, maar het is een pak moeilijker om door het management te geraken. Zij houden de boot vaak af, omdat ze natuurlijk veel verzoeken krijgen. Maar wanneer ik daardoor geraak en mijn uitleg kan doen aan de bekende persoon in kwestie, is het meestal snel geregeld.”
De kater na de Warmste Week
En dan zijn er natuurlijk de financiën. Ambulance Wens is voornamelijk afhankelijk van giften en sponsoring van bedrijven, want wensen worden volledig gratis vervuld. Daar is Jan stellig in. “Ik heb schrijnende taferelen gezien van mensen die zwaar ziek zijn en financieel aan de grond zitten, maar iedereen heeft recht op zo’n laatste wens. Niet alleen rijkere mensen.”
Een groot deel van die giften was vroeger afkomstig van de Warmste Week, die elk jaar door Studio Brussel georganiseerd werd, maar dat duwtje in de rug is nu weggevallen. “Sinds het concept veranderd is, kunnen we daar niet meer op rekenen. Daar hebben we een financiële kater aan overgehouden, daar ga ik niet over liegen. Voorlopig hebben we er ook nog geen oplossing voor gevonden. En eerlijk, ik weet ook niet waar we daar nog tijd voor zouden moeten vinden. Ook door de coronacrisis werden er veel minder acties of evenementen georganiseerd, waardoor de cashflow nog minder werd.”
Uitbreiden? Graag.
Jan denkt niet aan stoppen. “Ambulance Wens is mijn kind, ik heb het zelf uit de grond gestampt. Misschien komt er een tijd waarin ik de fakkel overdraag aan iemand anders, maar zolang ik het kan combineren met mijn werk en mijn gezin, blijf ik zeker betrokken.” De vzw bekijkt zelfs mogelijkheden tot uitbreiding. “Het is zeker de bedoeling om nog uit te breiden, maar we moeten nog bekijken wat haalbaar is.”
Het enthousiasme om nog meer wensen te kunnen vervullen, is groot. “Het geeft zoveel voldoening om van vrijwilligers te horen dat het goed ging, of als je achteraf een briefje krijgt van de familie. Van vijftig tot zestig procent van de wensen die we vervullen, krijgen we achteraf nog positieve feedback terug. Negatieve reacties heb ik de afgelopen tien jaar eigenlijk nog nooit gehad. Het is een heel aparte setting, maar ik haal er veel energie uit.”
Meer info of een gift doen?
Ambulance Wens is afhankelijk van giften en vrijwilligers. Meer informatie vind je op ambulancewens.be. Voor meer inlichtingen, stuur je best een mailtje naar info@ambulancewens.be
